Leabharlann na Meán

Eisiúintí Nuachta

Ráiteas ón Uachtarán Ó hUigínn ar fhoréigean sa Mheánoirthear

Dáta: Dom 31st Nol, 2023 | 18:31

"De réir mar a thagann deireadh le 2023, agus an domhan ag machnamh ar an méadú uafásach atá tagtha ar an bhforéigean sa Mheánoirthear le linn mhíonna deiridh na bliana, tá sé tábhachtach go ndéanfaimid machnamh ar na céimeanna is féidir leis an bpobal idirnáisiúnta a ghlacadh chun síocháin bhuan fhiúntach a thabhairt don réigiún.

Ar bhonn níos leithne, agus muid ag tabhairt aghaidh ar 2024, is é an dúshlán is mó atá roimh an bpobal domhanda ná rogha phráinneach idir eitic an chomhair sa taidhleoireacht a athbhunú, nó leathnú breise a cheadú ar choimpléasc míleata-tionsclaíoch gan fhreagracht. Níor cheart ligean dó sin an lámh in uachtar a fháil.

Chun ár bpríomhspriocanna go léir mar phobal domhanda a bhaint amach - lena n-áirítear dul i ngleic leis an athrú aeráide, ocras domhanda, éagothroime, imirce éigeantach, agus stop a chur le scriosadh ár mbithéagsúlachta - is gá, níos mó ná riamh, comhar idir náisiúin. Ní mór dúinn an comhoibriú seo a thabhairt ar ais chun tosaigh ar ár n-idirghníomhaíochtaí go léir.

Nuair a éiríonn cogaí agus coimhlintí gan dealramh, is é an daonnacht an chailleach. I mo ráitis roimhe seo, tá sé ráite agam nach é an cogadh riocht nádúrtha na daonnachta, is é an comhoibriú. Ní féidir linn a bheith fuarchúiseach agus muid ag féachaint go laethúil ar an gcaillteanas saoil atá le feiceáil ar ár scáileáin.

Mar gheall ar an gcailliúint uafásach saoil atá feicthe againn le míonna beaga anuas, tá athráiteas leathan déanta ar an ngá atá le réiteach dhá stát. Mar sin féin, chun go mbeidh brí leis seo, is gá bogadh thar thiomantas teoiriciúil agus breithniú mionsonraithe a dhéanamh ar na sonraí sonracha maidir le conas is féidir é seo a bhaint amach.

Tá súil agam nach fada go dtiocfaidh an pobal idirnáisiúnta le chéile chun tús a chur leis an idirbheartaíocht thromchúiseach, ríthábhachtach a bheidh ag teastáil san am atá amach romhainn.

I measc na ngnéithe riachtanacha a bhféadfadh comhar a bheith ag teastáil ina leith tá: an ceanglas go mbeadh stát Palaistíneach tadhlach; cumas an Stáit a tháirgí féin a tháirgeadh agus iad a scaoileadh ar an margadh gan bhac; ceannasacht aeir, farraige agus talún; seasamh Iarúsailéim Thoir; agus an cheannasacht a chuirfeadh ar chumas Stát na Palaistíne dul isteach sna heagraíochtaí idirnáisiúnta.

Sa phróiseas seo, d'fhéadfadh sé a bheith cabhrach machnamh a dhéanamh ar an ról luachmhar a bhí ag rúnaíocht bhuan le linn phróiseas na síochána ar ár n-oileán féin. In ionad a bheith ag brath ar thionscnaimh a bhfuil rún maith acu ach atá gearrshaolach, faraor, d'fhágfadh rúnaíocht go mbeadh bonn ann don leanúnachas agus d'fhorbairt leanúnach téacsanna agus smaointe. Bheadh luach ag baint lena leithéid de chur chuige i gcomhthéacs saincheisteanna amhail bainistiú teorainneacha, chomh maith le cuid de na saincheisteanna eile nach mór aghaidh a thabhairt orthu má tá síocháin fhadtéarmach le bunú sa Mheánoirthear.

Léiríonn an foréigean uafásach agus an caillteanas saoil atá feicthe againn ó na hionsaithe a rinne Hamas in Iosrael ar an 7 Deireadh Fómhair, agus ina dhiaidh sin an léirscrios a rinne freagairt Iosrael i nGaza, chomh maith le foréigean leanúnach ag lonnaitheoirí ar an mBruach Thiar, ar phráinn an chúraim seo. Tá Rialtas na hÉireann ar thús cadhnaíochta maidir leis na saincheisteanna seo a ardú trí na hinstitiúidí Eorpacha agus idirnáisiúnta.

Tá i bhfad an iomarca saolta, go háirithe saolta leanaí, caillte cheana féin. D'fhonn tús a chur leis an bpróiseas téarnaimh do 2024 dóibh siúd go léir atá chomh tubaisteach sin de bharr imeachtaí le míonna beaga anuas, tá sé de dhualgas ar na náisiúin uile a n-iarrachtaí a athmhúscailt ar shos comhraic láithreach, scaoileadh gach giall agus na cúraimí a bhaineann le síocháin bhuan a bhaint amach, a ligeann do mhuintir na Palaistíne a gcearta a bhaint amach in éineacht le cearta Iosrael slán. Níl sé inghlactha ó thaobh na moráltachta de a bheith fuarchúiseach."